Dlaczego regularne przeglądy maszyn są tak ważne?
Maszyny wykorzystywane w budownictwie są potencjalnie dość niebezpieczne dla każdego, kto znajdzie się zbyt blisko. Oczywiście umiejętna obsługa i przestrzeganie określonych zasad bezpieczeństwa może sprawić, że praca będzie całkowicie bezpieczna, choć nie wszystkie czynniki zależą od człowieka. Dlatego też wypadki na budowie z udziałem pracujących tam maszyn zdarzają się raz na jakiś czas. Kluczowe znaczenie mają tu trzy czynniki:
1. Czynnik ludzki. Przede wszystkim nieumiejętna, niezgodna z przepisami i wewnętrznym regulaminem obsługa maszyny. Do tej kategorii zaliczyć należy również eksploatację ponad miarę i używanie maszyn w niesprzyjających warunkach.
2. Niesprawne maszyny. Nagła awaria w przypadku pracującej dużej maszyny budowlanej może okazać się tragiczna w skutkach. Nawet jeżeli żadna z osób znajdujących się na budowie nie poniesie w wyniku takiego zdarzenia poważnych obrażeń, to koszt naprawy samej maszyny może okazać się bardzo duży. Do tego dochodzi koszt wyłączenia urządzenia z pracy na czas naprawy.
3. Wypadki losowe, niezwiązane z żadnym z powyższych czynników.
Czynnik ludzki da się wyeliminować dzięki odpowiednim szkoleniom i ścisłemu przestrzeganiu regulaminy pracy na budowie. Konieczna jest do tego również odpowiednia kontrola i motywacja pracowników do przestrzegania zasad bezpieczeństwa. Najlepszym sposobem na wyeliminowanie drugiego czynnika jest regularne sprawdzanie stanu technicznego wszystkich urządzeń. Czynności takie mają dwie formy. Po pierwsze jest to podstawowe sprawdzenie maszyny przed każdym uruchomieniem, które powinno być wykonane przez operatora. Najważniejszy jest jednak okresowy przegląd maszyn budowlanych, które pozwalają na gruntowne sprawdzenie urządzeń i wszystkich ich części pod kątem stopnia zużycia i pojawienia się ewentualnych problemów. Dzięki temu wszelkie usterki można usuwać zawczasu, kiedy jeszcze nie stanowią poważnego problemu.
Różne terminy przeglądów dla różnych maszyn
Pytanie jednak kiedy dokładnie przeglądy maszyn budowlanych powinny być wykonywane. Wiele zależy tu od maszyny. Tak na przykład przegląd techniczny dźwigu żurawiowego wykonuje się nie rzadziej, niż co trzydzieści dni. Żurawie przenośne wystarczy serwisować co sześćdziesiąt dni, a najmniejsze dźwigi co dziewięćdziesiąt. Wymagania dotyczące częstotliwości przeglądów poszczególnych maszyn ustalane są przez Urząd Dozoru Technicznego. Ogólna zasada jest taka, że każde pracujące na budowie urządzenie powinno przejść przegląd techniczny przynajmniej raz do roku. Urząd decyduje o zwiększeniu częstotliwości przeglądów niektórych typów maszyn (na przykład dźwigów), jednak jeżeli dla danego urządzenia nie ma odrębnych przepisów, to stosuje się zasady ogólne. Dla niektórych typów, szczególnie mocno eksploatowanych urządzeń terminy przeglądów mogą przypadać nie co jakąś liczbę dni, czy miesięcy, ale co określoną liczbę przepracowanych roboczogodzin.
Kto wykonuje przegląd techniczny maszyn budowlanych?
Obowiązkowy przegląd maszyn budowlanych może być wykonany wyłącznie przez certyfikowanych specjalistów. Na rynku funkcjonują firmy, które specjalizują się głównie w tego rodzaju przeglądach i dysponują uprawnieniami do przeprowadzenia okresowego przeglądu technicznego każdego, stosowanego na budowie urządzenia. Często usługi takie oferują również producenci urządzeń.
Najważniejsze rzeczy, na które zwraca się uwagę podczas przeglądu
Najważniejszą rzeczą, na jaką zwraca się uwagę podczas każdego przeglądu, jest ogólny stan techniczny urządzenia. Ważne jest również bardzo dokładne przyjrzenie się stopniu zużycia poszczególnych elementów maszyny. W przypadku niektórych maszyn, których awaria mogłaby stanowić szczególnie duże niebezpieczeństwo (jak na przykład dźwigi żurawiowe), zużycie poszczególnych elementów nie może przekroczyć ustalonej przez Urząd Dozory Technicznego normy. Jeżeli tak się stanie, to dany element musi zostać wymieniony na nowy.
Czy na przeglądzie można zaoszczędzić?
Niektórzy przedsiębiorcy próbują zaoszczędzić na przeglądach maszyn budowlanych. Niektórym się to nawet udaje. Można na przykład nie przestrzegać terminów obowiązkowych przeglądów i liczyć na to, że w czasie kontroli uda się sprytnie ukryć ten fakt. Można też korzystać z usług najtańszych serwisów. Doświadczenie mówi jednak, że działania takie się nie opłacają. I nie chodzi tu tylko o ewentualne kary, choć mogą być one bardzo dotkliwe. Przede wszystkim ważne jest to, że dobrze przeprowadzony serwis znacznie zwiększa szansę bezawaryjnej pracy maszyny, co znacznie zmniejsza koszty związane z eksploatacją. W przypadku wielu maszyn nawet najdroższy przegląd jest tańszy niż konieczność naprawy poważnej awarii.
Regularne przeglądy maszyn budowlanych a prawo
Kwestię okresowych przeglądów maszyn budowlanych reguluje Urząd Dozoru Technicznego. Urząd zajmuje się zarówno certyfikowaniem serwisantów urządzeń, jak i regularnymi kontrolami w firmach pracujących w budownictwie. W razie wykrycia nieprawidłowości na właściciela przedsiębiorstwa mogą być nałożone stosowne kary.