Strona głównaBudownictwoNormy dotyczące stali i jej stopów - klasyfikacja i normy

Normy dotyczące stali i jej stopów – klasyfikacja i normy

Stal jest stopem żelaza i węgla, który występuje w wielu odmianach o różnym zastosowaniu w przemyśle czy budownictwie. Jej podział i nazewnictwo zależą od składu chemicznego, a szczegóły pod tym względem określa Polska Norma PN-EN 10020:2003. Stal powstaje poprzez obróbkę cieplną stopu żelaza z węglem, gdzie graniczna wartość tego drugiego wynosi maksymalnie 2,10%. W jej składzie znajdują się również mniejsze ilości innych pierwiastków.

Prawidłowa klasyfikacja stali

Zgodnie z normą PN-EN 10027 obowiązują dwa systemy oznaczania stali, czyli symbolowy i cyfrowy. Pierwszy z nich umożliwia klasyfikację w oparciu o symbole główne określające zastosowanie, właściwości fizyczne, właściwości mechaniczne i skład chemiczny, a także symbole dodatkowe wskazujące gatunek i cechy wyrobu z podziałem na dwie grupy. Symbole główne określają kolejno stale konstrukcyjne (S), stale pracujące pod ciśnieniem (P), stale na rury przewodowe (L) oraz stale maszynowe w postaci rur (E). Z oznaczeniem literowym zestawiana jest liczba, która w MPa wyraża minimalną granicę plastyczności dla najniższego zakresu grubości danego wyrobu – np. P235, E410, S235 czy L355. Symbole główne określają też stale do zbrojenia betonu (B), stale do betonu sprężonego (Y), stale na szyny lub w formie szyn (R), stale przeznaczone do kształtowania na zimno i na wyroby płaskie walcowane na zimno (H), stale na wyroby walcowane z blachy ocynowanej (T) oraz stale elektrotechniczne (M), a także stale na wyroby płaskie do kształtowania (D) z podziałem na wyroby walcowane na zimno (C), wyroby płaskie walcowane na gorąco (D) i wyroby bez określonego rodzaju walcowania (X). Według składu chemicznego, stale dzieli się na niestopowe, stopowe oraz nierdzewne.

worker in blue construction helmet

Podstawowe parametry techniczne wyrobów stalowych

Wyroby stalowe muszą być określane pod względem konkretnych parametrów technicznych. Jako przykład mogą posłużyć szyny montażowe, dla których ustala się współczynnik wytrzymałości, moment bezwładności, ramię bezwładności, przekrój poprzeczny czy moment skrętu. Parametry te mają znaczenie z powodu dużych obciążeń, na które narażone są niektóre konstrukcje wsporcze. W takim przypadku standardowa szyna montażowa może się okazać niewystarczająca, co stanowi okazję do zastosowania elementów w formie profilów zamkniętych. Producent szyn montażowych musi zapewnić odpowiednio duża wytrzymałość pojedynczych komponentów na ścinanie i skręcane, co umożliwi utrzymanie znacznie większych ciężarów. Odpowiednio zaprojektowane elementy stalowe mogą sprawdzić się w konstrukcja narażonych na duże i średnie obciążenia, podnosząc ich stabilność i bezpieczeństwo. Takie wymagania spełniają produkty systemu siFramo dostępne w ofercie firmy Sikla. Wysokiej klasy szyna montażowa od producenta korzystającego z odpowiednich rozwiązań jest ocynkowana ogniowo, co zabezpiecza przed korozją i podnosi trwałość.

Ustalanie symboli i cyfr do klasyfikacji stali

Zgodnie z zasadami klasyfikacji stali ujętymi w normie PN-EN 10020:2002U, współczynniki do ustalani liczbowych symboli pierwiastków stopowych powinny być mnożone przez zawartość danego pierwiastka w stali. Jeżeli zawartość ta wynosi powyżej 5%, nie jest stosowany żaden współczynnik. Symbole liczbowe należy podawać w zaokrągleniu do najbliższej liczby całkowitej. Konieczność dodania do symboli głównych symboli dodatkowych występuje przede wszystkim wówczas, gdy te pierwsze nie wystarczają do prawidłowej i kompletnej identyfikacji stali lub wyrobu z niej wykonanego. System cyfrowy do oznaczania stali sprawdza się na etapie przetwarzania danych, a także stanowi uzupełnienie systemu liczbowego. Jeżeli system szyn montażowych jest wykonany ze stali, parametry użytego stopu można określić na podstawie pięciu cyfr (X.XXXX). Pierwsza cyfra przed kropką oznacza numer grupy materiału – 1 dotyczy stali, a cyfry 2-9 są zarezerwowane dla innych materiałów. Dwie cyfry następujące po kropce odnoszą się do grupy stali, a czwarta i piąta cyfra do kolejnego numeru w danej grupie stali według PN.

________________________________________________________________________
ARTYKUŁ SPONSOROWANY | Drogi czytelniku powyższy artykuł może być materiałem reklamowym (artykułem sponsorowanym), który został napisany lub zlecony przez reklamodawcę. 

Więcej artykułów

Popularne